H ζωή είναι δώρο. Σαν ένα σπιτικό ηδύποτο σε ακριβό σκαλιστό ποτηράκι, γεμάτο γεύσεις

Τρίτη 17 Οκτωβρίου 2017

Έντγκαρ Άλαν Πόε: Το τραγικό Γυναικείο Κουαρτέτο


Ένγκαρ Άλαν Πόε

Ο Θρυλικός συγγραφέας του παράξενου και του τρομακτικού.
Μία από τις πλέον λυρικές και ιδιαίτερα ρομαντικές πένες της Παγκόσμιας Λογοτεχνίας.

"Για μένα η Ποίηση δεν ήταν ένας σκοπός, αλλά ένα πάθος. Και τα πάθη θα έπρεπε να 'ναι σεβαστα"

Τόνιζε ο ίδιος σε κάποια από τις ποιητικές του εκδόσεις.
Ένας λυρικός ποιητής που έντυσε αυτό το πάθος, στο οποίο έδωσε στον Ερωτα περίοπτη θέση, με αρρωστημένες καταστάσεις, με υπερφυσικές δραπετεύσεις, με την νοσηρή σκιά του Θανάτου πάντα να "χαϊδεύει" ανατριχιαστικά όλες του τις μορφές.

Μια δική του ποίηση βουτηγμένη στο πάθος της αυτοκαταστροφής. 
Λάτρεψε τη Γυναίκα όσο λίγοι. Την ύμνησε επίσης όσο λίγοι. Ξεχώρισε με τις αναφορές του στον έρωτα, στην αγάπη, στην ευαισθησία.
Ομως πάντα οι Γυναίκες που αγάπησε, οι γυναίκες των συγγραμάτων του, των διηγημάτων και έργων του, είχαν όλες μια ίδια λες μοιραία πορεία.
Την πορεία στο θάνατο, στο χωρισμό αλλά και στο ξαναζωντάνεμά τους με ένα τρόπο που πολλές φορές ανατριχιάζει, συγκλονίζει και συγκινεί.


Δεν έχω σκοπό σε τούτο το σύγγραμα να μιλήσω αναλυτικά για τον μεγάλο αλλά και λατρεμένο προσωπικά δραματουργό.
Όχι...! έχουν άλλωστε ειπωθεί τόσα πολλά για αυτόν, που μια ακόμα αναφορά θα ήταν ίσως περιττή.
Εκείνο που θέλω είναι να κάνω αναφορά σε τέσσερις καθοριστικές λατρεμένες ΓΥΝΑΙΚΕΣ των διηγημάτων του.
Σε ένα μοιράιο ΓΥΝΑΙΚΕΙΟ ΚΟΥΑΡΤΕΤΟ, που ο Πόε απέδωσε με τρόπο τόσο συγκινητικό, τόσο τραγικό και συνάμα τόσο γκρίζο που χρειάζεται μεγάλος κόπος αφενός για να μπεις στον ψυχισμό του την ώρα που γράφει όσο και να βυθιστείς στα μαύρα κελάρια της σκέψης του για να αφουγκραστείς τον πόνο του.

Το Τραγικό Γυναικείο Κουαρτέτο του Πόε

ΒΕΡΕΝΙΚΗ



Ξαδέλφη του στο ανάλογο διήγημά του. Εκείνος ως ασθενικός Αιγαίας. Εκείνη πεταχτή, όμορφη, χαριτωμένη, γεμάτη ζωή.
Ένας ύμνος για εκείνην, την ομορφιά της, τη ζωή της.
Αλλά και το συναπάντημά της με την θανατερή αρρώστια.
Μια Βερενίκη που έφτανε μαζί της στα δεσμά του γάμου. Ενός γάμου με μια αβυσαλλαία παραμόρφωση στο στόμα της, στα δόντια της. Τα κατάλευκα διαμαντένια δόντια της Βερενίκης που στοίχειωσαν τον νεαρό σύζυγό της. Που έγιναν για κείνον ένα βασανιστικό φάντασμα.
Μια Βερενίκη που δεν είχε άλλον προορισμό παρά τον θάνατο, που στην αγκαλιά του κούρνιασε.
Όμως αυτό που στοίχειωσε τον νεαρό της άντρα δεν έπαψε ποτέ να μην το βασανίζει σαν μια εφιαλτική παρουσία που χτύπησε ξανά μιαν άγρια νύχτα από αυτές που στις περιγραφές του Πόε είναι πραγματικά μοναδικές για τα σκοτάδια τους.

ΕΛΕΟΝΩΡΑ


Η Δεύτερη λατρεία του συγγραφέα Πόε. Μια οπτασία που έμοιαζε με Σεραφείμ στην ομορφιά. Ένα κοριτσόπουλο άδολο και απονήρευτο όσο και αθώο. Μια ζωή μέσα στα λουλούδια και στη φύση.
Μια γυναίκα που την αγάπησε και τη λάτρεψε με πάθος.
Και όπως όλες έτσι και η Ελενοώρα δεν μπορούσε να μην την αγγίξει το δάχτυλο του θανάτου.
Και την έκανε δική του στην Κοιλάδα της Πολύχρωμης χλόης με όρκους παντοτινούς και μεγάλους πως δεν θα την πρόδινε ποτέ. Και έδεσε τον όρκο του με κατάρα βαριά για να τον βαραίνει.

Όμως οι ματαιότητες του κόσμου, η κλαγγή των όπλων, οι γυναίκες που αχτινοβολούσαν, οι λαμπερές αυλές τύλιξαν στην μακρινή λήθη την αγαπημένη Ελεονώρα.
Και στη θέση της μια άλλη Γυναίκα, όμορφη, εκφραστική.
Η Κατάρα, όμως η κατάρα, ήταν εκεί την κρίσιμη και τη μεγάλη ώρα. Όμως η Ελεονώρα, η δύναμη της αγάπης, γίνεται ολοζώντανη παρουσία για να λύσει και να ξορκίσει τη δύναμη της κατάρας και των όρκων και να δώσει συνέχεια στη ζωή.

ΛΙΓΕΙΑ


Η Τρίτη του μεγάλη Γυναικεία παρουσία στις δημιουργίες του μεγάλου δραματουργού.
Η Αρχόντισσα Λιγεία. Μια Λαίδη. Μια Θεά.
Σύντροφος και μνηστή στο διήγημά του. Αλλα με άγνωστες μυστηριακές καταβολές για το παρελθόν της.
Όμορφη, ψηλή, κάτισχνη τον τελευταίο της καιρό. Ασσύληπτα ανάλαφρο βρήμα. Ερχόταν και έφευγε σαν ίσκιος...! Μια γλυκιά φωνή, ένα αλαβάστρινο χέρι στον ώμο του.
Οι περιγραφές της Αρχόντισσας Λιγείας από τον Πόε αγγίζουν τα όρια ενός λυρικού έπους. Δεν συναντά κανείς συγγραφικά τέτοιες περιγραφές. Δεν βρίσκεις τέτοια ένταση και συναισθηματικό ρομαντισμό στις εικόνες που σχηματίζονται μπροστά σου για εκείνην.
Τα Μάτια της...! ναι αυτά...! το πάθος του για αυτά...!
Και ένας αστείρευτος ποταμός γνώσης από εκείνη τη Γυναίκα

Όμως και η Λιγεία ζύγωσε και αντάμωσε την περπατησιά του Θανάτου. Αυτή την τραγική Μοίρα που δένει όλες τις Γυναίκες που εμπνεύστηκε και έγραψε ο Πόε.
Πέθαινε. Και ο αγώνας της απέναντι στο Θάνατο έπαιρνε διάσταση λυρικού τραγουδιού.
Ενός τραγουδιού που γίνηκε ποίημα από τον αγαπημένο της ύστατη σπονδή στις τελευταίες της στιγμές.
Έφυγε..... για πάντα.... 
και στη θέση της μετά από καιρό μια άλλη, η ΡΟΒΕΝΑ, μια άλλη πριγκήπισσα, μια άλλη Λαίδη στη θέση της παλιάς, στη θέση Εκείνης...
Ώρες ατέλειωτου πάθους, ηδονών, αγάπης αλλά και ω.....η μόνιμη επωδός.
Το όπιο, η καταστροφή ο Θάνατος. Η Ροβένα ήταν νεκρή, εκεί μπροστά του.
Μα.....

"Και τώρα άνοιξαν σιγά σιγά τα μάτια της μορφής της. Α....! έβαλα μια φωνή, πως μπορώ πια... πως μπορώ πια να λαθεύομαι, είναι τα μεγάλα, τα μαύρα, τα γεμάτα πάθος μάτια, της χαμένης μου αγάπης, της Λαίδης, της Αρχόντισσας Λιγείας"


ΜΟΡΕΛΛΑ

Η Μορέλλα, με τη βαθιά μόρφωση και τη διανοητική της δύναμη. Η Γυναίκα που κλείνει αυτό το τραγικό κουαρτέτο του Πόε στις εμπνεύσεις του.

 Οι ατέλειωτες φιλοσοφικές αναζητήσεις με την μελαγχολική Μορέλλα. Για τα πάντα. Για το ον, το Θεό, για το ενσυνείδητο, το ασυνείδητο.
Η Μελωδική της φωνή. Η Αχνή και ασθενική της παρουσία. Ο Ασθενικός τόνος ομιλίας της, η λάμψη των μελαγχολικών ματιών της. Μια γυναίκα που έφθινε μέρα τη μέρα.
Η Μεγάλη μέρα που τον κάλεσε κοντά της
-"Πεθαίνω κι όμως θα ζήσω"
-"Μορέλλα...!"
-"Ποτέ δεν είχαν ξημερώσει οι μέρες που θα μπορούσες να με είχες αγαπήσει. Όμως αυτή που απεχθανόσουν στη ζωή, στο θάνατο θα τη λατρέψεις"
-"Μορέλλα...!"

Με τη φυγή της, ήρθε και το παιδί της. Μια Κόρη. Με το πνεύμα και την ανάπτυξη εκείνης. Που την αγάπησε και τη λάτρεψε όπως εκείνη.
Μια Κόρη που όσο κυλούσαν τα χρόνια, το αγνό, το γλυκό και γεμάτο νόημα πρόσωπό της και η σωματική της διάπλαση γινόταν ολόιδια η Μητέρα της...! Δέκα ολάκερα χρόνια χωρίς όνομα η καινούργια Κορη. Μια κόρη που ήξερε τόσα μα τόσα λίγα για τη Μορέλλα τη μητέρα της.
Μα έπρεπε στην νέα Γυναίκα που μεγάλωνε εμπρός μου, στην κόρη μου να δώσω ένα όνομα.
Πως ; ποιο όνομα ; και ποια δύναμη ωθεί άραγε τον συγγραφέα Πόε να δώσει με τρόπο τραγικό και απερίγραπτο το όνομα "ΜΟΡΕΛΛΑ" στο παιδί τους ;

"Πέθανε. Και με τα ίδια μου τα χέρια την έφερα στον τάφο. Και το γέλιο μου αντήχησε μακρόσυρτο και πικρό, όταν δεν βρήκα κανένα ίχνος της πρώτης, στην κρύπτη όπου απόθεσα τη δεύτερη Μορέλλα..."



Αυτό είναι το τραγικό Κουαρτέτο των Γυναικών που βγαίνουν από τις
"Αλλόκοτες Ιστορίες" του μεγάλου δραματουργού.

Τέσσερις τραγικές Γυναικέιες μορφές, δεμένες όλες μοιραία με το άρμα του θανάτου, με τις στράτες του παράξενου και του τρομακτικού.
Δεμένες με απίστευτα συναισθήματα, με περιγραφές που φέρνουν στο φως το αστείρευτο εσωτερικό πάθος.


Ένας δημιουργός που τρέχει με ιλλιγγιώδη ταχύτητα στον θάνατο και στην καταστροφή με μοναδικό του σύντροφο τον φόβο του θανάτου. Τι παράξενο...
Μια σκιά ανθρώπου σε έναν κόσμο ανύπαρκτο, φανταστικό, φαντασμαγορικό και εφιαλτικό μαζί.
Εκεί που η Αγάπη και τα συναισθήματα αποκτούν μια εντελώς άλλη διάσταση, περιγραφή, δύναμη και όψη.


8 σχόλια:

  1. Υποκλίνομαι στο θέμα σου και στην παρουσίασή του.
    Σπουδαίος ο Πόε που ακροβατούσε στη ζωή. Άφησε έργο για τις επόμενες γενιές και σίγουρα οι '' Αλλόκοτες Ιστορίες'' δείχνουν μια τραγική φιγούρα.Γι αυτό και τερμάτισε τη ζωή του με τον τρόπο που την τελείωσε!!
    Να σαι καλά Γιάννη μου
    Καλό σου βράδυ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Τι να πω !!1 Τέλεια η παρουσίαση σου Γιάννη για το γυναικείο κουαρτρέτο του Πόε!!
    Μακάβριος , σκοτεινός και μυστηριώδης και ο ίδιος φαίνεται να αντλεί έμπνευση από τη δραματική ζωή του με το αμφιλεγόμενο τέλος του !!
    Καλό απόγευμα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Άννα μου σε ευχαριστώ για την τιμή των λόγων σου. Λατρεύω τον Πόε. Κάποτε είχε "κυριεύσει" την ψυχή μου σε δύσκολες περιόδους γεμάτες σκοτάδια. Με συγκινεί αφάνταστα η ένταση που δίνει στα αισθήματα του προς τις γυναίκες ηρωίδες του.
    Καλό απόγευμα Άννα μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Νικόλ μου καλησπέρα. Ποια σκοτεινή άραγε δύναμη κατέκτησε την ψυχή του μεγάλου δραματουργού ; ποιος δρόμος τον οδήγησε στην καταστροφή ; γιατί ένας άνθρωπος που έγινε θρύλος στην παγκόσμια λογοτεχνία είχε ένα τόσο άδοξο και άδικο τέλος ; ποια σκοτάδια κυριεύουν το είναι πολλών καλλιτεχνών ;
    Σε ευχαριστώ πολύ Νικόλ για τα λόγια και την παρουσία σου. Να είσαι καλά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Λίγα γνώριζα για τον Πόε που είχα διαβάσει στα πεταχτά όταν ήμουν πολύ νεότερη, γι αυτό και σ' ευχαριστώ για την εξαιρετική αυτή ανάρτηση!
    ΑΦιλιά μια καλή μέρα καρδιάς!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Χαίρομαι Στεφανία μου που κατάφερα με την ανάρτηση αυτή να σου προσφέρω κάτι θετικό.
    Ο Πόε αξίζει μια ολάκερη μελέτη διαρκείας πάνω στη ζωή και στο έργο του δικαιωματικά.
    Να είαι καλά και μου αρέσουν πάντα οι ευχές σου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Γιούλη μου θα συμφωνήσω. Σαν καταγίνεσαι με τον Πόε η κάθοδος στα λυρικά σκοτάδια είναι απίστευτη. Οφείλεις να είσαι προετοιμασμένος για τον κόσμο και τα συναισθήματα που θα συναντήσεις.
    Σε ευχαριστώ κορίτσι μου, όμορφη συνέχεια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή