Μαρία η Μαγδαληνή: Η γυναίκα πρώτη Απόστολος του Ιησού

 Μαρία η Μαγδαληνή

Αγία και ισαπόστολος

Το να μιλήσεις και να αναδείξεις τον καταλυτικό ρόλο της παρουσίας μιας Γυναίκας στη ζωή και στο Θείο δράμα του Ιησού, σε ένα περιβάλλον Παλαιάς Διαθήκης, βαθύτατα μισογυνικό και αντροκρατούμενο, φυσικά και ήταν ένας τιτάνιος αγώνας.

Το να ξεχωρίσεις το ρόλο μιας Γυναίκας, στην αφοσίωσή της στη διδασκαλία του Ιησού αλλά και στην συνεπή και συνεχή της παρουσία σε κάθε Μεγάλη του στιγμή, σε μια Παπική Καθολική εκκλησία, που επιδίδονταν, επί αιώνες, στο "κυνήγι μαγισσών" απέναντι σε κάθε τι γυναικείο, ήταν επίσης ένας ακόμα τιτάνιος αγώνας.

Πως θα μπορούσαν λοιπόν, αυτά τα δύο ιστορικά και Θεολογικά περιβάλλοντα-θεσμοί, που η βασική τους θεωρία βασίζεται στην "μιαρή και μολυσμένη γυναίκα" του προπατορικού αμαρτήματος, να αποδεχτούν τον ιστορικό αλλά και Θεολογικό ρόλο της Μαρίας Μαγδαληνής;

Έτσι λοιπόν, στο πέρασμα των αιώνων, ακούστηκαν και καταγράφηκαν, απίστευτες διαστρεβλώσεις που σκοπό είχαν να καταχωνιάσουν στα αζήτητα και να αποδομήσουν το ρόλο της μεγάλης αυτής μορφής.

Ας πάρουμε λίγο τα πράγματα απ' την αρχή:

Γενικά Βιογραφικά στοιχεία για την Μαρία Μαγδαληνή

Μαρία Μαγδαληνή κατά Ελ Γκρέκο

Η Μαρία, γεννήθηκε στα Μάγδαλα. Πόλη της δυτικής όχθης της λίμνης Τιβεριάδας. Η οικογένειά της ήταν πλούσια και επιφανής. Πατέρας της ο Σύρος και μητέρα της η Ευχαριστία. Στα νεανικά της χρόνια, η Μαρία ξεχώρισε από τις αναζητήσεις της για τη ζωή. Δεν ήταν η γυναίκα που δέχονταν την κλασική μοίρα που περίμενε τις ομόφυλές της. Αποζητούσε τη γνώση, τη μάθηση και παρακολουθούσε μαθήματα σε ιδιαίτερο δάσκαλο διαβάζοντας τις γραφές της εποχής (Βιογραφία Νικηφόρου Κάλλιστου Ξανθόπουλου).

Μέσα σε αυτές της τις αναζητήσεις, η ιστορική της παρουσία θα συμπέσει με το πέρασμα του Ιησού από την περιοχή και τα μέρη της.

Πίνακας του Domenico Tintoretto

Ο μύθος της μετανοούσας πόρνης:

Στην ιστορική πορεία και καθόλου αθώα, δημιουργήθηκε ο μύθος και η πλάνη του μοντέλου της Μαρίας Μαγδαληνής, ως μετανοούσας πόρνης, στην οποία ο Ιησούς έδωσε τη γνωστή άφεση αμαρτιών. Η πλάνη αυτή είναι γέννημα της Παπικής Καθολικής εκκλησίας και δυστυχώς απλώθηκε και σε χώρους με άλλες αναφορές όπως στη Ρωσία. Μάλιστα το πρόσωπό της συγχέεται με την αμαρτωλή εκείνη γυναίκα, η οποία στο σπίτι του Σίμωνα του Φαρισαίου, άλειψε τα πόδια του Ιησού με μύρα. Η πλάνη αυτή προχώρησε στα όρια της συκοφάντησης και της βλασφημίας και έφτασε μέχρι τους πρόσφατους καιρούς.

Το πρόβλημα της Μαρίας και η πρώτη επαφή της με τον Ιησού:

Η ιστορική αλήθεια έγκειται στο γεγονός ότι την εποχή εκείνη, οι γονείς της Μαρίας, κατά τα τότε πρότυπα, επέλεξαν το σύζυγό της, εν αγνοία της φυσικά (!). Συνάντησαν όμως τόσο την άρνηση της ίδιας αλλά και κάποια σημαντικά προβλήματα που εμφανίστηκαν στο σώμα της.

Εδώ να κάνουμε μια παρένθεση:

Κατά τη Θεολογία πάντα, (Προφήτης Ησαίας): Υπάρχουν τα επτά πνεύματα της αρετής: Σοφία και συναίνεση, βουλή, ισχύς και γνώση, ευσέβεια και φόβος Θεού. Σε αντίθεση με αυτές υπάρχουν τα "δαιμόνια" των: Ακηδία, φειδωλία, απίθεια, φθόνος, ψεύδος, απληστία, πάθος του δαίμονος. 

Οι γονείς της λοιπόν έφεραν τον Ιησού μπροστά στη Μαρία για να την θεραπεύσει απέναντι στα επτά αυτά δαιμόνια, που, κατά την άποψή τους, την κατέτρωγαν. Η παρουσία του Ιησού στη γαλήνη της Μαρίας ήταν καταλυτική και ήταν εκείνος που την επανέφερε στην ψυχολογική αρμονία και γαλήνη. (Μαρτυρία καταγραφή Ευαγγελιστή Λουκά)

Από τη στιγμή εκείνη, η ζωή της Μαρίας άλλαξε εντελώς. Σε πείσμα του στενού της περιβάλλοντος, αρνείται να αποδεχτεί τον επερχόμενο γάμο της και επιλέγει συνειδητά να ακολουθήσει τον Ιησού, πράγμα που έκανε χωρίς να τον εγκαταλείψει στιγμή μέχρι το μεγάλο Τέλος και την Ανάσταση.

Η θέση της Μαρίας Μαγδαληνής στον κύκλο ζωής του Ιησού

Από τη στιγμή εκείνη, η παρουσία της Μαγδαληνής στον κύκλο των μαθητών και των ακόλουθων του Ιησού, είναι κυρίαρχος και σημαντικός. Και δεν θα γίνει με τρόπο ανώδυνο και χωρίς αντιδράσεις. Πάντα, από του μαθητές Του, κύρια από το Πέτρο, υπήρχαν αντιδράσεις για την ιδιαίτερη πνευματική της σχέση με το Χριστό. Δεν αναφέρομαι στις γνωστές ιστορικά θεωρίες του "κύκλου αίματος του Ιησού" (Σαρκική σχέση μεταξύ τους και απόγονος) αλλά καθαρά στην πνευματική τους σχέση καθώς η Μαρία είχε ένα ιδιαίτερο πνευματικό χάρισμα να ερμηνεύει και να εμπιστεύεται το λόγο Του.

Η σοφία της και η κατανόησή της, δίνει μια ηγεμονική θέση δίπλα Του, η οποία φυσικά παραποιήθηκε είτε αγνοήθηκε από την παγκόσμια Θεολογία, κύρια της Δύσης. 

Σύμφωνα με τα Ευαγγέλια, η Μαρία, ήταν με τον Ιησού στη Γαλιλαία, στο κήρυγμά Του και στα θαύματά Του. Τον συνόδεψε στο μεγάλο ταξίδι στην Ιερουσαλήμ και μπήκε μαζί Του στην πόλη . Ήταν εκεί όταν τα πλήθη τον υποδέχτηκαν με βάγια και ζητωκραυγές. Ήταν εκεί, κοντά Του κάτω από το Σταυρό του μαρτυρίου μαζί με τον Ιωάννη και την Μαρία την μητέρα Του. Ήταν παρούσα συνοδός όταν το σώμα του πήρε την πορεία στον τάφο. Δεν έλειψε ποτέ, τη στιγμή που οι λοιποί μαθητές Του είχαν σκορπιστεί και κρυφτεί.

Στο, κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο, αναφέρεται ότι ο Ιησούς ήπιε νερό στο Σταυρό του μαρτυρίου από τα δικά της χέρια. 

Η θέση της Μαρίας Μαγδαληνής μετά τα Πάθη Του.

Εδώ, θα δούμε και γνωρίζουμε, ότι ο ρόλος και η παρουσίας της κορυφώνεται και γίνεται ακόμα πιο πρωταγωνιστικός. Σε εκείνη θα αποκαλυφθεί, για πρώτη φορά, Εκείνος, αναγγέλλοντας την Ανάστασή Του. Εκείνη είναι που θα τρέξει να μεταφέρει το μεγάλο μήνυμα στη συγκέντρωση των μαθητών, οι οποίοι, την αντιμετωπίζουν απαξιωτικά και την κατηγορούν ότι έχει μεταπέσει σε υστερία. Πως είναι δυνατόν άραγε μια Γυναίκα να έχει το ιερό προνόμιο να είναι η πρώτη μάρτυρας της Ανάστασής Του.

Η μετατροπή του λόγου του Ιησού σε κίνημα πανανθρώπινο και κήρυγμα λόγου φέρει τη σφραγίδα της. Εκείνη τη στιγμή η Μαρία Μαγδαληνή μετατρέπεται στην ιστορία ως πρώτη απόστολος του λόγου και του κηρύγματος του Ιησού, άσχετα αν η επίσημη εκκλησία της αποδίδει τον ιερό πλην όμως υποβαθμισμένο, για τη σκέψη της, ρόλο της Ισαποστόλου.

Ο Πέτρος, αν και θεωρείται ο ιδρυτής της Εκκλησίας του Χριστού, είναι αυτός που αμφισβήτησε έντονα και αλαζονικά το ρόλο της Μαρίας Μαγδαληνής και θα χρειαζόταν η μεγάλη παραίνεση των άλλων μαθητών και κύρια του Ματθαίου να υπερασπίσει το ρόλο της μεγάλης αυτής γυναίκας

Η ζωή και η διδασκαλία της Μαρίας Μαγδαληνής μετά τον Ιησού

Η Μαρία, θα πάρει το δρόμο προς τη Ρώμη, με σκοπό ζωής να συναντήσει τον Καίσαρα Τιβέριο για να αναζητήσει δικαιοσύνη για την άδικη δολοφονία του Ιησού. Στο δρόμο αυτό, με εμπόδια και κακουχίες, δεν θα πάψει να διδάσκει το λόγο Του. Έφτασε τέλος μπροστά στον αυτοκράτορα εκθέτοντας τις ιδέες της. 

Στη συνέχεια θα ταξιδέψει σε Ιταλία και Γαλλία. Θα γυρίσει σε Αίγυπτο, Φοινίκη, Συρία, Παμφυλία, διδάσκοντας το Ευαγγέλιο και την Ανάσταση του Ιησού. Θα επιστρέψει στην Ιερουσαλήμ και θα μείνει με την Μαρία τη μητέρα του Ιησού μέχρι την Κοίμησή Της.

Στη συνέχεια θα πάει στην Έφεσο όπου θα βρει τον Ιωάννη τον μαθητή κοντά στον οποίο έμεινε σε όλα του τα δεινά. Ο λαός της Εφέσου την τίμησε με μεγάλη αγάπη και ευλάβεια. Μετά το θάνατό της το σώμα της ετάφη από τον Απόστολο και Ευαγγελιστή Ιωάννη σε μια σπηλιά στην πόλη.

Η Ορθόδοξη Εκκλησιά γιορτάζει τη μνήμη της ως "Μυροφόρος και Ισαπόστολος Μαρία Μαγδαληνή" στις 22 Ιούλη. 

"Μάρθα και Μαρία Μαγδαληνή": Πίνακας του Μερίσι ντα Καραβάτζιο

Η Σπιλωση της Μαρίας Μαγδαληνής από τη Δυτική εκκλησία

Ο καθολικισμός με την θεσμική του Παπική έκφραση τον 4-5ο αιώνα προχώρησε σταδιακά σε διαστρέβλωση και καταρράκωση της μεγάλης προσφοράς της Μαρίας στο ρόλο του Χριστιανισμού. Όπως και κάθε γυναίκα δυστυχώς, ο ρόλος της υποβαθμίζεται, γίνεται αιρετικός. Οι γυναίκες εξοβελίζονται από την εκκλησία. Δεν μπορούν να αποτελέσουν "Ιέρειες". Συνεπώς η Μαγδαληνή έπρεπε να εξαφανιστεί!

Όμως, η παρουσία της υπήρχε στα Ευαγγέλια και έτσι δεν υπήρχε τρόπος να "εξαφανιστεί" από κάθε αναφορά. Αλλιώς αυτό ήταν το σχέδιο. Συνεπώς έπρεπε να αλλάξει ο ρόλος της. 

Έτσι η Μαρία Μαγδαληνή έγινε "Πόρνη", έγινε "Εταιρα" σε ένα ακόμα ιταμό έγκλημα με τον μανδύα της Θεολογίας της Δύσης. Πατώντας πάνω σε συγχύσεις και ατελείς αναφορές ήταν εύκολο να αλλάξουν το ρόλο της μέσα από τη "δική τους" ανάγνωση των Ευαγγελίων.

Η Μαρίδα Μαγδαληνή γίνεται η Μαρία που χρίει τον Ιησού στο Ευαγγέλιο του Λουκά, η καλούμενη "αμαρτωλή πόρνη". Έτσι για εκείνη και την ιερότητά της αποφασίστηκε από τους "φωτεινούς" Θεολόγους της Δύσης να "γίνει" πόρνη μιας και αυτό ήταν το σπίλωμα σε κάθε γυναίκα. Και αυτό το ιταμό έγκλημα πέρασε στους αιώνες μέχρι πρόσφατα. Ο Πάπας Γρηγόριος Μέγας (...) ανακήρυξε τον 6ο αιώνα ότι οι επτά δαίμονες της Μαρίας ήταν τα αμαρτήματά της. Η αρχηγός των Αποστόλων γίνεται πλέον με Παπική βούλα "μετανοούσα εταίρα"

Από το 1970 και μετά, δειλά-δειλά και πολύ αργά, η Παπική εκκλησία προσπαθεί να αναθεωρήσει το έγκλημά της σε βάρος της Μαρίας Μαγδαληνής αναγνωρίζοντας το ρόλο της μετά το 2000. 

Είναι γνωστός ο μισογυνισμός της εκκλησίας, κύρια της Δυτικής, απέναντι σε κάθε φωτεινή και εμπνευσμένη γυναικεία μορφή. Ένα στίγμα που ακολουθεί τον ίδιο υστερικό μισογυνισμό που δείχνει και η Παλαιά Διαθήκη, ο Ιουδαϊσμός αλλά και το Ισλάμ. Έναν μισογυνισμό που δεν θα συναντήσουμε σε τέτοια έκταση στις αρχαίες λατρείες. Όμως αυτό είναι ένα θέμα που θα θίξω σε άλλες αναρτήσεις.

Πηγές:

• Ιερά Μονή Ασωμάτων Πετράκη Αθηνών
• Michael Haag (Ιστορικός, βιογράφος)