Φεστιβάλ τραγουδιού Θεσσαλονίκης: Ταξίδι στις μνήμες, το "δικό μας" Φεστιβάλ

 Μάης φίλες και φίλες, έτοιμος να μας αποχαιρετίσει. Ίσως με περισσότερες ελπίδες για το καλοκαίρι που έρχεται. Ας τις υποδεχτούμε με τις αγκαλιές μας ανοιχτές και την προσοχή μας οργανωμένη.

Τι σας έχω σήμερα λοιπόν! Δεν έχει κοπάσει ακόμα ο ...ορυμαγδός της EUROVISION. Ναι! του γνωστού "θεσμού", που απασχολεί, κύρια για το γκρίζο και διαπλεκόμενο παρασκήνιό του, το κοινό, αυτές τις μέρες. Όχι! Δεν θα σταθώ περισσότερο σε όλο αυτό. Έχουν ειπωθεί νομίζω πολλά. Εγώ, κλασικό "Καρκινάκι", άνθρωπος των αναμνήσεων και εραστής-νοσταλγός των παλιών όμορφων στιγμών, θα σας ταξιδέψω σε ένα "ΔΙΚΟ ΜΑΣ" φεστιβάλ τραγουδιού που, δεν ξέρω πόσοι από εσάς το θυμάστε.

ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ 

Ναι, δεν κάνατε λάθος. Το "δικό μας" φεστιβάλ τραγουδιού αγαπημένοι μου! Το δικό μας "Σαν Ρέμο", γιατί πάνω στα πρότυπα αυτού του μεγάλου φεστιβάλ, χτίστηκε και το αντίστοιχο Ελληνικό. Μια λαμπερή διοργάνωση που ξεκίνησε το 1959 και άφησε την τελευταία του πνοή το 2009 καθώς η ΕΡΤ ανακοίνωσε τον θάνατό του κάτω από βάρος της οικονομικής κρίσης και των μνημονίων.

Πέρασαν 50 ολάκερα χρόνια, μισός αιώνας, που ήταν κοντά μας. Ένα φεστιβάλ που σημάδεψε την Ελληνική μουσική, το τραγούδι, τη στιχογραφία αλλά και τις προσωπικές μας στιγμές. Η πρώτη επαφή μου με τον όμορφο αυτό κόσμο ήρθε κάπου το 1969-70, σε μαύρη περίοδο χούντας. Και μιας και αναφέρθηκα στην ....επάρατο, να πω ότι-ευτυχώς, δεν τόλμησε να πειράξει το φεστιβάλ αυτό! Δεν έβαλε δηλαδή το χυδαίο της χέρι πάνω στην ποιότητα της δημιουργίας. Σίγουρα παρασκήνιο έπαιξε, σίγουρα παρεμβάσεις, καπελώματα, αλλά να χαλάσει την ποιότητα δεν τα κατάφερε.

Και τι δεν ζήσαμε μέσα σε αυτά τα 50 χρόνια. Ποια "ιερά τέρατα" της μουσικής σκηνής μας δεν πέρασαν από τα σανίδια του! Θα έχουμε την ευκαιρία να θυμηθούμε αποσπασματικά μερικά από αυτά.

Μερικά πράγματα για το Φεστιβάλ

Η επίσημη ονομασία της διοργάνωσης ήταν: "ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ". 

Η πρώτη του μορφή ήταν ως διαγωνισμός ελαφρού τραγουδιού. Ξεκίνησε το 1959 από το τότε Ε.Ι.Ρ. (Δημόσια ραδιοφωνία) και τα τρία πρώτα χρόνια έγινε στην Αθήνα.

Το 1962 μεταφέρθηκε στη Θεσσαλονίκη. Διοργανωτές ήταν πάλι το ΕΙΡ και η ΔΕΘ (Διεθνής έκθεση) και ανανεώθηκε ως τον τρόπο που γινόταν με νέα αρίθμηση. Έμεινε εκεί για πάντα μέχρι το τέλος. Βασίστηκε στα πρότυπα του μεγάλου Φεστιβάλ Σαν Ρέμο Ιταλικής μουσικής. Στο πέρασμα του χρόνου, ήταν λογικό να γνωρίσει πολύ μεγάλες διακυμάνσεις, αλλαγές, ακμές και παρακμές. Ενδεικτικά αναφέρω:

• Η ορχήστρα ήταν ζωντανή στο βάθρο.
• Μέχρι το 1971 το μπουζούκι δεν ήταν αποδεκτό στην ορχήστρα.
• Δεν ήταν αποδεκτά τα συγκροτήματα επί σκηνής.
• Στην δεκαετία του 1960 τα τραγούδια ερμηνεύονταν 2 φορές από διαφορετικούς καλλιτέχνες (!) για να τονισθεί η σύνθεση και όχι η ερμηνεία.
• Το 1997 διακόπηκε και ξεκίνησε πάλι το 2005 με νέα αρίθμηση. Από το 2008 προστέθηκε διοργανωτής και το Υπουργείο Μακεδονίας Θράκης.

Κρατήστε στην καρδιά σας κάποια από τα ονόματα των ανθρώπων που κράτησαν το μικρόφωνο στο πέρασμα των διοργανώσεων:

Νάνα Μούσχουρη, Γιάννης Βογιατζής, Γιοβάννα, Μαίρη Λω, Νάντια Κωνσταντοπούλου, Μαίρη Λίντα, Καίτη Μπελίντα, Τζένη Βάνου, Κλειώ Δενάρδου, Σούλα Μπιρμπίλη, Ζωή Κουρούκλη, Σώτος Παναγόπουλος, Γιάννης Πετρόπουλος, Δώρος Γεωργιάδης, Τώνης Στρατής, Μιχάλης Βιολάρης, Δημήτρης Κοντολάζος, Τώνης Βαβάτσικος, Αλέκα Κανελλίδου, Ρόμπερτ Ουίλλιαμς, Δάκης, Ελπίδα, Γιώργος Πολυχρονιάδης, Γιάννης Δημητράς και τόσοι άλλοι.

Μεγάλη μορφή στην πορεία του φεστιβάλ, η αεικίνητη μορφή του παρουσιαστή του, ποιου άλλου, του γνωστού Άλκη Στέα, που συνέδεσε το πέρασμά του με το φεστιβάλ. 20 διοργανώσεις έγιναν με τη δική του παρουσίαση, το λες και μια ολάκερη ζωή.

Θα σας καλέσω λοιπόν να αφεθούμε λίγο χαλαρά στην νοσταλγική αγκαλιά του χρόνου και να θυμηθούμε κάποια από αυτά τα μεγάλα τραγούδια. Είμαι σίγουρος ότι θα συγκινηθείτε, θα νιώσετε διαφορετικά. Θα δείτε μέσα από αυτήν την αναδρομή πόσο έχουν αλλάξει τα πράγματα γύρω μας. Τι "αξίες" και "είδωλα" έχουν προταχθεί. Να σας ευχηθώ καλή ακρόαση λοιπόν. 

Το 1959, όλα ξεκινούν με τον καλύτερο τρόπο καθώς τα πρώτο βραβείο του φεστιβάλ γράφει μια πολύ μεγάλη ιστορία, αποτελώντας το βάθρο για το ξεκίνημα μιας λαμπερής καριέρας για την καλλιτέχνιδα που το τραγούδησε. Ο μεγάλος Μάνος Χατζηδάκης γράφει και συνθέτει το θρυλικό:

"Κάπου υπάρχει η αγάπη μου"

και η Νανά Μούσχουρη γράφει ιστορία με το τραγούδι της

Η Νανά Μούσχουρη με το "Τριό Καντσόνε" θα κερδίσει και το δεύτερο βραβείο με ένα επίσης εκπληκτικό τραγούδι.

Σε μουσική Μίμη Πλέσσα το:

"Ξέρω κάποιο αστέρι"

Στην επόμενη χρονιά, το 1960, η Νανά Μούσχουρη με τον Μάνο Χατζηδάκη, θριάμβευσε ξανά ("Κυπαρισσάκι") αλλά εγώ θα σταθώ στο δεύτερο βραβείο που το θεωρώ καλύτερο τραγούδι. Με την γλυκιά φωνή της Γιοβάννας, έρχεται το αξέχαστο:

"Καλοκαιράκι" του Σπύρου Μεντή

Η επόμενη επιλογή μου είναι δύο χρόνια μετά, το 1962, στο Τρίτο βραβείο, που πήγε πάλι στο προηγούμενο δίδυμο του Σπύρου Μεντή και της Γιοβάννας. Ο Σπύρος Μεντής ήταν πατέρας της γνωστής ηθοποιού Νένας Μεντή και αδελφός του γνωστού ηθοποιού Κώστα Μεντή.

"Κι όμως υπάρχει χαρά"

Το 1963, τα τέσσερα πρώτα βραβεία μας έδωσαν εκπληκτικά και αξέχαστα τραγούδια. Να σας θυμίσω τουλάχιστον τα δύο από αυτά:

Το πρώτο βραβείο πάει σε ένα τραγούδι του Κώστα Κλάβα, σε στίχους της Νινής Ζαχά. Με την υπέροχη φωνή του Γιάννη Βογιατζή έχουμε το:

"Πέταξε ένα πουλί"

Το δεύτερο βραβείο σε ένα αισθαντικό τραγούδι σε στίχους του Κώστα Κινδύνη και μουσική του Μίμη Πλέσσα. Οι φωνές της Τζένη Βάνου και Ζωή Κουρούκλη, δίνουν το συγκλονιστικό:

"Εδώ τελειώνει ο ουρανός"

Το 1964 σειρά για το πρώτο βραβείο είχε μια τραγουδίστρια της ελαφράς μουσικής σκηνής που αποτέλεσε ένα καλλιτεχνικό διαμάντι για την πατρίδα μας. Η Νάντια Κωνσταντοπούλου, σε συνεργασία με τον μεγάλο συνθέτη Τάκη Μωράκη, άφησαν εποχή πίσω τους με το μουσικό τους στίγμα

Με το τραγούδι "Ποιος" ήρθε η στιγμή να ανέβουν στην κορυφή ανοίγοντας μια τεράστια καριέρα στην ελαφρά ποιοτική μουσική.

Στο Β' βραβείο πάλι η Τζένη Βάνου με μια ακόμα εκπληκτική της ερμηνεία στο τραγούδι του Μίμη Πλέσσα-Κώστα Πρετεντέρη

"Τώρα"

Ανεβαίνω στα 1967 όπου ξεχωρίζω δύο πολύ μεγάλα τραγούδια και καλλιτέχνες. Στο πρώτο βραβείο θριαμβεύει μια μεγάλη κλασική εμβληματική μορφή. Ο Σώτος Παναγόπουλος με το τραγούδι του Γιώργου Μουζάκη σε στίχους Γιάννη Φερμάνογλου. Ένα τραγούδι που άφησε πολύ μεγάλη ιστορία.

"Καλώς όρισες έρωτα"

Ακούστε το τραγούδι σε ζωντανή ηχογράφηση την ώρα του φεστιβάλ

Στο Β' βραβείο ξανά το δίδυμο Τάκη Μωράκη, Νάντιας Κωνσταντοπούλου, σε στίχους Φ. Μιχαλάτου. Ένα τραγούδι που λατρεύω!

¨Εκείνον"

Το 1968 ένα τραγούδι ντυμένο με έναν πιο σύγχρονο αέρα κέρδισε το πρώτο βραβείο. Αγαπήθηκε και αυτό όσο λίγα στο πέρασμα του χρόνου. Σε μουσική Τώνη Στρατή, στίχους Χρήστου Ντούβη και ερμηνεία του ίδιου του Τώνη Στρατή, ενός πολύ αξιόλογου μουσικού.

"Το καλοκαίρι εκείνο"

Στο φεστιβάλ της επόμενης χρονιάς, το 1969, θα σταθώ στο Β' βραβείο. Εκεί θα δούμε τον Γιάννη Βογιατζή, να τραγουδά ένα υπέροχο ερωτικό τραγούδι σε μουσική Τόλη Βοσκόπουλου παρακαλώ και στίχους Ηλία Λυμπερόπουλου. Ένα τραγούδι που στη συνέχεια απογειώθηκε ως τεράστια επιτυχία με τη φωνή του ίδιου του Τόλη.

"Εκείνη"

Το 1970, θριαμβεύει στην πρώτη θέση ένα ακόμα τραγούδι του Τόλη Βοσκόπουλου, σε στίχους πάλι Ηλία Λυμπερόπουλου, με τη φωνή πάλι του υπέροχου Γιάννη Βογιατζή σε μια μοναδική εκτέλεση.

Είναι το ακουστό:

"Αδέλφια μου αλήτες πουλιά"

Το 1971 ποιος δεν θυμάται ένα νεαρό παλικάρι, πρωτοεμφανιζόμενο τότε, τον Γιάννη Πετρόπουλο, να κερδίζει το πρώτο βραβείο με ένα τραγούδι σε μουσική Αλέκου Γεωργιάδη και στίχους του Γιώργου Μαυρομουστάκη. Μήπως θυμάστε το υπέροχο;

"Παλιό κανόνι"

Όπως βλέπουμε στα τραγούδια που βραβεύονται είναι εμφανής πλέον και η παρουσία του μπουζουκιού σε ένα πιο ελαφρολαϊκό μουσικό στυλ.

Το Β' βραβείο πήρε ένα επίσης εξαίρετο τραγούδι του Γιώργου Χατζηνάσιου σε στίχους Νίκου Ελληναίου, με την αξέχαστη μεγάλη φωνή της Κλειώς Δενάρδου.

"Αλίμονο"

Το 1972 σειρά έχει να κερδίσει το πρώτο βραβείο ένας νέος συνθέτης και τραγουδιστής, ο Κύπριος Δώρος Γεωργιάδης. Πολύ καλός μουσικός και καλλιτέχνης. Ένα τραγούδι γλυκύτατο που αγαπήθηκε πάρα πολύ στο πέρασμα των χρόνων. Όσο λίγα!

"Αν ήμουν πλούσιος" 

Το 1973, δύο τραγούδια κέρδισαν τα δύο πρώτα βραβεία, εκ διαμέτρου διαφορετικά μεταξύ τους σαν μουσικά είδη. Το πρώτο βραβείο πήρε ένα ελαφρολαϊκό τραγούδι σε μουσική του Πέτρου Ζέρβα σε στίχους Δημήτρη Καραστάθη, με τη φωνή ενός μετέπειτα επιτυχημένου τραγουδιστή στο είδος. Του Δημήτρη Κοντολάζου που εμφανίστηκε τότε

"Ο Μπαρμπαλιάς"

Το Β' βραβείο πήγε σε ένα ποπ τραγούδι που τόσο άκμαζε εκείνη την εποχή. Με το συγκρότημα των Τσαρμς, έρχεται το:

"Να μείνουμε πάντα παιδιά" 

να κλέψει τις καρδιές μας ανέμελα, όμορφα, ερωτεύσιμα

1974. Μπαίνουμε σε τροχιά μεταπολίτευσης και μια νέα περίοδος για το φεστιβάλ ξεκινά. Αυτή τη χρονιά πρώτευσαν τρία τραγούδια, τα οποία προσωπικά, τα θεωρώ υπέροχα και μάλιστα διαφορετικά μεταξύ τους σε είδος και άκουσμα.

Α' Βραβείο στον Τώνη Βαβάτσικο που έγραψε και τραγούδισε ένα όμορφο τραγούδι.

"Ποιος να ξέρει στο βλέμμα του πίσω τι κρύβει ο Θεός για μας"

Σε ζωντανή παρακαλώ ηχογράφηση

Β' βραβείο σε ένα διαφορετικό αλλά υπέροχο τραγούδι του Γιώργου Κριμιζάκη σε πολύ μεγάλους στίχους της Σώτιας Τσώτου, με την εκπληκτική φωνή ενός αγαπημένου καλλιτέχνη του νέου κύματος, Μιχάλη Βιολάρη

"Αν"

Και στην τρίτη θέση ένα ατμοσφαιρικό τραγούδι που άφησε και αυτό εποχή. Σε μουσική Γιώργου Μανίκα και στίχους Νίκου Ελληναίου. Η εκπληκτική και μοναδική φωνή της Αλέκας Κανελλίδου, τραγουδά το:

"Άσε με να φύγω"

Ανεβαίνω στο 1976 με τα δύο πρώτα βραβεία. Δύο πολύ όμορφα τραγούδια. Στο Α' βραβείο, ένα τραγούδι του Αντώνη Πετρίδη σε στίχους του Κωστή Χρήστου, Ρόνης Σοφου. Η γλυκύτατη φωνή της Μαρίας Δουράκη

"Άσπρα πουλιά"

Β' βραβείο ένα γλυκό τραγούδι σε μουσική και στίχους του Σάκη Τσιλίκη. Ο Δάκης με τη φωνή του έχει μια εξαιρετική εκτέλεση. Μια μπαλάντα γεμάτη αισθήματα.

"Παλιέ μου φίλε"

Το 1977 θα λάμψει το άστρο της Άννας Βίσση! Η μεγάλη μας τραγουδίστρια, ξεκινά τη μεγάλη καριέρα της με ένα πρώτο βραβείο στο φεστιβάλ. Ένα όμορφο τραγούδι του Δώρου Γεωργιάδη

"Ας κάνουμε απόψε μιαν αρχή"

Στο Β' βραβείο, ο Ρόμπερτ Ουίλλιαμς γράφει ένα πολύ αισθαντικό ερωτικό τραγούδι. Μια μπαλάντα που άφησε εποχή. Με τη φωνή της Τζίνας Σπηλιωτοπούλου, νεαρής τότε κοπέλας και του Αντώνη Πολίτη

"Εσύ"

Το 1978 θα σταθώ στο Β' βραβείο που μου άρεσε πάρα πολύ όχι μόνο σαν τραγούδι αλλά, κύρια, σαν μήνυμα και μάλιστα αντιπολεμικό. Ο Γιάννης Πετρίτσης και η Σόφυ Παππά γράφουν το:

"Ετούτη την ώρα ας γίνουμε ένα"

Τραγουδά η Σόφυ Παππά

Το 1979, το πρώτο βραβείο μας έδωσε ένα πολύ σημαντικό και ιδιαίτερο τραγούδι. Μία ακόμα μπαλάντα με μια χαρακτηριστική φωνή του Γιώργου Πολυχρονιάδη με στίχους δικούς του και της Σάσας Μανέτα. Ένα τραγούδι που περιέχει σαφέστατα αντιπολεμικά και ανθρωπιστικά μηνύματα.

"Αν ξανακαταβείς Χριστέ στη γη"

Η επόμενη χρονιά, το 1980, βρίσκει ένα επίσης καλό τραγούδι στην πρώτη θέση. Η αποκάλυψη του 1977, Τζίνα Σπηλιωτοπούλου έρχεται σε μια ακόμα διάκριση. Σε μουσική της ίδιας και του Σπύρου Ιωαννίδη έχουμε το:

"Της γιαγιάς τα παραμύθια"

Ένα γλυκύτατο τραγούδι με άπειρα μηνύματα παιδαγωγικής κυρίως

Από εκεί και πέρα, φίλες και φίλες, σιγά-σιγά, το μεγάλο αυτό φεστιβάλ, άρχισε να ξεθωριάζει. Η εισβολή της τηλεόρασης στις παραγωγές και στα σπίτια μας, σκέπασε την ακροματικότητά του και τη διείσδυσή σου στα ακουστικά και μουσικά μας δρώμενα. 

Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι χάθηκαν καλά τραγούδια ή εξαλείφτηκαν εντελώς. Κάθε άλλο. Απλά, είχε αρχίσει τότε, στη βιομηχανία της μουσικής η υποστήριξη άλλων ειδών μουσικής, που έβγαιναν έξω από τα ήθη και τα ακούσματα του φεστιβάλ.

Παρ' όλα αυτά εκείνο συνέχισε να παραδίνει σκυτάλη και όμορφες δημιουργίες.

1984  "Χαμένη ισορροπία" μια υπέροχη μπαλάντα με τη φωνής της Σοφία Βώσσου, κατά δικό της δημιούργημα

Στέκομαι ενδεικτικά στο 2006 όπου ένα τραγούδι, Α' βραβείο, κέρδισε κατά κράτος σε ποιότητα με έναν σεμνό και υπέροχο νέο καλλιτέχνη. Τον Σταύρο Σιόλα με το υπέροχο:

"Της Άρνης το νερό"

και την ανεπανάληπτη ερμηνεία του επί σκηνής

Με αυτό το συγκλονιστικό τραγούδι θα κλείσω την αναφορά μου στο μεγάλο αυτό φεστιβάλ Ελληνικής μουσικής. Με την ελπίδα ότι κάποια στιγμή θα ανοίξει ξανά τις πύλες της η διοργάνωση για να μπορέσουν και πάλι νέοι δημιουργοί να παρουσιάσουν το όποιο τους ταλέντο. Να μην χρειάζεται το ξεπούλημα κάθε νέου μουσικού στις διαθέσεις της μουσικής βιομηχανίας και εμπορίου. Μακάρι.

Επίσης, δεν σας καλώ να ακούσετε υποχρεωτικά την μεγάλη μουσική λίστα που σας έδωσα. Εδώ θα είναι να σας κρατάει συντροφιά, όποτε εσείς θέλετε να ακούσετε κάποιο από τα παλιά τραγούδια του φεστιβάλ που αγαπήσατε. Έχει την αξία του να έχετε μια τέτοια συλλογή στο συρτάρι σας και ελπίζω να έκανα καλές επιλογές.

Σας ευχαριστώ για το υπέροχο αυτό μουσικό ταξίδι.

Αν σας άρεσε η ανάρτηση και θέλετε να ακολουθείτε το "Ηδύποτον" μπορείτε να γραφτείτε με το e-mail σας εδώ: follow.it