Παυσανίας: Ελλάδος περιήγησις-Κορινθιακά

 Φίλες και φίλοι, καλησπέρα. Οι περισσότεροι εξ υμών, είστε διακοπές, μεσούντος του καλοκαιριού. Και πολύ καλά κάνετε! Σας βλέπω με την ...απουσία σας από τις δικτυακές αναρτήσεις. Όσοι έχουμε το θλιβερό ...προνόμιο να παραμένουμε έγκλειστοι στα τσιμεντένια κλουβιά μας, προσπαθούμε να δώσουμε τα σημεία αναφοράς της παρουσίας μας. Να κρατάμε συντροφιά σε όσους μένουν παρέα μας και να αφήνουμε πίσω υλικό για διάβασμα στους φίλους που θα επιστρέψουν.

Σας είχα προϊδεάσει για το τεράστιο έργο και ιστορική προσφορά του Παυσανία στην ανάρτηση αυτή:

Βήματα και ίχνη στον αρχαίο Ελληνικό κόσμο: Παυσανία περιηγήσεις

Σας είχα υποσχεθεί ότι θα προσπαθούσα να δώσω μικρές γενικές αναφορές σε κάθε του περιήγηση στον Ελλαδικό χώρο, κύρια για τα, τεράστιας σημασίας, ιστορικά και μυθολογικά γεγονότα στα οποία αναφέρεται. Νομίζω λοιπόν ότι είναι ώρα να κάνω την πρώτη απόπειρα να δώσω ένα γενικό περίγραμμα στην πρώτη επίσκεψη του μεγάλου ταξιδευτή στην Πελοπόννησο με πρώτο του σταθμό την Κορινθία.

Ελλάδος περιήγησις:  Κορινθιακά

Το ταξίδι του Παυσανία στην Κορινθία ξεκινά περίπου το 155 μ.Χ. Συνειδητή του επιλογή να περάσει οδικώς στην Πελοπόννησο για να έχει άποψη. Έτσι δεν επέλεξε το πλοίο αλλά προτίμησε την κακοτράχαλη και επικίνδυνη διαδρομή ακολουθώντας τα βήματα του Θησέα ανάμεσα στους ληστές.

Η διαδρομή

Πέρασε από την ΙΣΘΜΙΑ, στη συνέχεια στο λιμάνι των ΚΕΧΡΕΩΝ. Κατόπιν στην ΚΟΡΙΝΘΟ, δυτικά στην ΣΙΚΥΩΝΑ, μετά στην ΝΕΜΕΑ. Φτάνει στις ΜΥΚΗΝΕΣ, στο ΗΡΑΙΟ Άργους και μπαίνει στο ΑΡΓΟΣ. Ο δρόμος τον βγάζει στην ΤΙΡΥΝΘΑ και στη συνέχεια την ΕΠΙΔΑΥΡΟ. Από το λιμάνι της Επιδαύρου περνά στην ΑΙΓΙΝΑ. Αμέσως μετά την επιστροφή του πηγαίνει στην ΤΡΟΙΖΗΝΑ και στη συνέχεια στην ΚΑΛΑΥΡΕΙΑ (ΠΟΡΟΣ). Θα γυρίσει στα ΜΕΘΑΝΑ και θα πάρει τον ορεινό δρόμο για την ΕΡΜΙΟΝΗ. Θα συνεχίσει στην ΑΛΙΚΗ-ΑΛΙΕΙΣ (ΠΟΡΤΟ ΧΕΛΙ). Τα τελευταία του μέρη στην περιοχή ήταν ΑΣΙΝΗ, ΝΑΥΠΛΙΟ, ΛΕΡΝΑ.

Κόρινθος: Ιστορία-Ονοματολογία

Κόρινθος=γιός του Δία. Αυτός έδωσε το όνομά του στην περιοχή. 

Εφύρα, κόρη του Ωκεανού=η πρώτη που κατοίκησε την Κορινθιακή γη. Στη συνέχεια ο ΜΑΡΑΘΩΝΑΣ, γιος του Επωπέα. Μετά το θάνατό του ο Μαραθώνας επιστρέφει και διανέμει την εξουσία στα παιδιά του. Η Ασωπία μετονομάστηκε σε ΣΙΚΥΩΝΑ.

Στην Κορινθία δεν υπάρχει απόγονος των αρχαίων Κορινθίων καθώς το 146 π.Χ., ο στρατηγός ΜΟΜΜΙΟΣ των Ρωμαίων κατέστρεψε ολοσχερώς την Κόρινθο μετά από την τελική μάχη Ρωμαίων-Ελλήνων και εξαφάνισε τους αρχαίους κατοίκους της. 

Aναφορές σε τοποθεσίες

Ισθμία, Κόρινθος,  Ακροκόρινθος, Σικυώνα, Τιτάνη,  Φλιούντας,  Κλεωνές, Νεμέα, Μυκήνες, Ηραίο Άργους, Άργος,  Τεγέα, Επιδαυρία, Τίρυνθα, Μήδεια, Λήσσα,  Τροιζήνα, Αίγινα, Σφαιρία, Καλαύρεια, Μέθανα, Ερμιονίδα, Λέρνα.

ΑΡΓΟΣ

Ο Ίναχος, είναι ποταμός της Αργολίδας. Προσωποποιημένος ως βασιλιάς του Άργους. Μαζί με τον Κηφισό και τον Αστερίωνα, διευθέτησαν τη διαφορά Ήρας και Ποσειδώνα για τη γη. Ο Ποσειδώνας αμφισβήτησε την επικράτηση της Ήρας και στέρεψε τα νερά του ποταμού. Από τότε, μέχρι σήμερα, μήτε ο Ίναχος μήτε οι παραπόταμοί του έχουν νερό παρά μόνον τις μέρες βροχών.

Ο ΦΟΡΩΝΕΑΣ

Φορωνέας, γιος του Ίναχου. Είναι ο ιδρυτής της πόλης του Άργους και όχι μόνο. Ήταν ο πρώτος που συγκέντρωσε και οργάνωσε τους νομάδες κατοίκους της περιοχής και οργάνωσε την πρώτη οικιστική κοινότητα. Είναι ο πρώτος οικιστής στην ιστορία. Η περιοχή ονομάστηκε Φορωνικό άστυ.

Ο Άργος και η γενιά του.

Εγγονός του Φορωνέα, γιος της κόρης του. Παιδιά του οι: Πείρασος και Φόρβας. Γιος του Φόρβαντα ο Τριόπας. Γιοι του Τριόπα οι: Ίασος και Αγήνορας. Κόρη του Ίασου είναι η περιβόητη ΙΩ, η οποία πήγε στην Αίγυπτο και ξεκίνησε η γνωστή μετέπειτα γενιά.

Γιος του Αγήνορα ο Κρότωπος και γιος αυτού ο Σθενέλας. Γιος του Σθενέλα ο Γελάνορας. 

Η Άφιξη του Δαναού: Από την Αίγυπτο έφτασε με πλοία ο Δανός και έδιωξε τους απογόνους του Αγήνορα. Ακολούθησε το έγκλημα των Δαναίδων θυγατέρων. Μετά τον θάνατο του Δαναού, βασιλιάς έγινε ο Λυγκέας.

Γιος του Λυγκέα ο Άβαντας. 

Η μοιρασιά του βασιλείου:

Γιοι του Άβαντα οι: Ακρίσιος και Προίτος.

Ο Ακρίσιος πήρε το Άργος ενώ ο Προίτος το Ηραίο, τη Μιδεία, την Τίρυνθα και την παράλια Αργολίδα. 

Η Ιστορία του ΑΚΡΙΣΙΟΥ

Παντρεύτηκε την Ευριδίκη, κόρη του Λακεδαίμονα και απέκτησαν την Δανάη, μοναχοκόρη.

Ο Ακρίσιος ήθελε αγόρια και συμβουλεύτηκε το μαντείο των Δελφών για να πάρει τραγική απάντηση ότι δεν θα κάνει αγόρι αλλά θα τον σκοτώσει ο γιος της κόρης του.

Τρομοκρατημένος κλείνει την Δανάη φυλακισμένη για να εμποδίσει το γάμο της. Όμως ο Δίας γίνεται χρυσή βροχή και περνά στο καταφύγιο της κόρης. Η ένωσή τους έφερε στον κόσμο τον ΠΕΡΣΕΑ. 

Σε πανικό ο Ακρίσιος έκλεισε μητέρα και παιδί σε ένα ξύλινο κιβώτιο και τους έριξε στη θάλασσα. Διασώθηκαν και μεγάλος πια ο Περσέας με ηρωικά κατορθώματα επιστρέφει στο Άργος με τη μητέρα του και τη γυναίκα του την Ανδρομέδα. Ο Ακρίσιος έντρομος εγκαταλείπει την πόλη για να βρει καταφύγιο στη Λάρισα της Θεσσαλίας. 

Εκεί θα πληρωθεί η προφητεία του μαντείου καθώς ο Περσέας, επιστρέφοντας στην Λάρισα, σε νεκρικούς αθλητικούς αγώνες του βασιλιά Τευταμίδη, σε δισκοβολία σκοτώνει, άθελά του, τον παππού του.

Ο Περσέας δεν ήθελε να βασιλέψει στο Άργος λόγω αυτού του θανάτου και ανταλλάσσει με τον Μεγαπένθη, γιο του Προίτου το Άργος με την Τίρυνθα και τις Μυκήνες.

Μυκήνες

Πέραν των άλλων σημαντικών ιστορικών στοιχείων για τις Μυκήνες, ο Παυσανίας αναφέρει τους τάφους που είδε με τα μάτια του στον μεγάλο ταφικό περίβολο της πόλης, εντός και εκτός των τειχών:

• Ο τάφος του Ατρέα, γνωστός ως "Θησαυρός του Ατρέα"
• Οι τάφοι εκείνων που γύρισαν από το Ίλιον με τον Αγαμέμνονα και τους δολοφόνησε ο Αίγισθος την ώρα του δείπνου.
• Ο τάφος του Αγαμέμνονα.
• Ο τάφος του Ευρυμέδοντα, ηνίοχου του Αγαμέμνονα.
• Ο τάφος της Κασσάνδρας.
• Κοινός τάφος για τον Τελέδαμο και τον Πέλοπα, τα δίδυμα μικρά παιδιά της Κασσάνδρας, που δολοφόνησε μωρά ο Αίγισθος.
• Οι τάφοι της Κλυταιμνήστρας και του Αίγισθου είναι εκτός των τειχών για λόγους αρχών.

Άργος

Ευρύτερη τοποθεσία αλλά και πόλη με τεράστια ιστορική σημασία για την Ελληνική αρχαιότητα σε όλη της τη χρονική διαδρομή. Ο Παυσανίας, στην περιήγησή του, κάνει μαγική αναφορά σε κάθε μνημείο, κάθε ναό, κάθε τάφο που συναντά στο δρόμο του ολόγυρα αλλά και μέσα στην πόλη του Άργους. 

Κάνει αναφορά σε ναούς μεγάλης σημασίας, σε ευρήματα, σε αναθέματα. Καταγράφει τους τάφους των μεγάλων εκείνων προσώπων που χάραξαν την ιστορία του Άργους βγάζοντάς τους από τη σκιά της μυθολογίας και φέρνοντάς τους στην ιστορική αλήθεια:

Αναφέρει τους τάφους: του Θυέστη, του Λίνου, της Ψαμάθης, οι ανδριάντες του Πολυνείκη και των νεκρών ηγετών στους Επτά επί Θήβαις. Το μνήμα του Δαναού και το κενοτάφιο των Αργείων που πολέμησαν στην Τροία. Το μνήμα της Κερδώς, γυναίκας του Φορωνέα, πρώτου βασιλιά του Άργους, της Υπερμήστρας, μητέρας του Αμφιάραου, ο τάφος του Ταλαού γιού του Βίαντα. Κοντά στην αγορά, σε έναν λοφίσκο, οι παραδόσεις λένε ότι είναι θαμμένο το κεφάλι της Μέδουσας Γοργόνας. Ο τάφος της Γοργοφόνης, κόρης του Περσέα. Ο τάφος του Πελασγού όπως επίσης και του Ταντάλου. Επίσης ο τάφος της Εριφύλης, τραγικής συζύγου του Αμφιάραου.

Αντιλαμβάνεστε για, ποιας σημασίας, πρόσωπα αναφερόμαστε στην μυθιστορία. 

Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται φυσικά και στην Επιδαυρία όπου εκεί παρουσιάζεται το περίφημο αρχαίο θέατρο Επιδαύρου αλλά και ο ιερός περίβολος του Ασκληπιού.

Επίσης ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην Αίγινα. Τόπος με πολύ μεγάλη αρχαιολογική σημασία, ως χώρα του Αιακού. Με σπουδαίους ναούς ύψιστης σημασίας για την αρχαιότητα.

ΤΡΟΙΖΗΝΑ: 

Επίσης πολύ μεγάλης σημασίας τοποθεσία στην Αργολίδα. Ανάμεσα στα άλλα στην περιοχή κυριαρχεί η τραγική ιστορία του Ιππόλυτου, γιου του Θησέα με την Φαίδρα, την μητριά του. Ο γνωστός τραγικός έρωτας που οδήγησε στο θάνατο του νεαρού. Στην περιοχή υπάρχει το στάδιο του Ιππόλυτου και εκεί κοντά η ιστορική Μυρτιά, μέσα από τα φύλλα της οποίας η Φαίδρα κρυφοικοιτούσε τον νεαρό που ποθούσε τρυπώντας τα φύλλα της. Εκεί κοντά είναι ο τάφος του νεαρού και πιο δίπλα του ο τάφος της Φαίδρας, ένας μικρός σωρός από χώμα, δίπλα στην ιστορική μυρτιά. 

Στο δρόμο προς Ερμιόνη, είναι η πηγή του ποταμού Υλλικού. Εκεί υπάρχει ο περίφημος βράχος του Θησέα, κάτω από τον οποίο, ήταν τα πέδιλα και το ξίφος του Αιγέα, τα οποία πήρε ο νεαρός στο δρόμο του για την Αθήνα. 

Στο δρόμο προς την Ψιφαία θάλασσα υπάρχει η περιβόητη αγριελιά, ο "Στρεπτός ράχος". Εκεί μπλέχτηκαν τα ηνία του άρματος του Ιππόλυτου και έπεσε στο γκρεμό. 

ΣΦΑΙΡΙΑ, ΚΑΛΑΥΡΕΙΑ:

Η Σφαιρία ήταν μικρό νησάκι κοντά στην ακτή της Τροιζηνίας. Καλαύρεια είναι ο σημερινός Πόρος. Με μεγάλο ιερό του Ποσειδωνα και τον τάφο του ρήτορα Δημοσθένη. 

ΜΕΘΑΝΑ:

Η γνωστή χερσόνησος με την ομώνυμη πόλη με διάφορους ναούς. Ανάμεσά τους και ένας της Ίσιδας από την Αίγυπτο.

ΕΡΜΙΟΝΙΔΑ:

Πολλά ακρωτήρια και δύο πόλεις. Η παλιά και η νέα Ερμιόνη. 

ΛΕΡΝΑ:

Περιοχή προς τα κάτω, κοντά στη θάλασσα. Εκεί υπάρχει η Αλκυονία λιμνη, η πηγή του Αμφιάραου. Στη λίμνη κατέβηκε ο Διόνυσος στον Άδη για να φέρει τη Σεμέλη. Το βάθος της λίμνης είναι ακαθόριστο και κανείς δεν μπόρεσε να το προσδιορίσει. 

Προσπάθησα να δώσω, φίλες και φίλοι, ένα περίγραμμα του ταξιδιού του Παυσανία στην Κορινθία και την Αργολίδα. Ο τόπος είναι τέτοιας αρχαιολογικής και ιστορικής βαρύτητας που είναι αδύνατον να υπάρξει περιεκτική παρουσίαση. Απλά πιστεύω πήρατε μια ιδέα από το σημαντικό αυτό ταξίδι του μεγάλου περιηγητή. Σας ευχαριστώ για την συντροφιά σας.